Linux'ta Japonca Bölüm 1

ArticleCategory: [Artikel Kategorie]

AuthorImage:[Bild des Autors]

AuthorName:[Name des Autors]

AboutTheAuthor:[Über den Autor]

Lee Wee Tiong çalışmalarına halen Japonya Kyoto Universitesi'nde devam etmektedir. Linux kullanmaya bir yıl kadar önce başladı ve şu an Windows 98 ile birlikte Red-Hat 5.1'i birlikte kullanıyor, çünkü Linux hala onun paralel porttan bağlı tarayıcısını desteklemiyor. O da daha fazla ödemek yerine bu yolu tercih ediyor...

Abstract:[Zusammenfassung]

Bu makale Linux sisteminizi nasıl Japoncaya yetenekli yapabileceğiniz hakkında kısa bir hatırlatma yapıyor.

ArticleIllustration:[Titelbild des Artikels]

ArticleBody:[Der eigentliche Artikel]

Giriş

Sisteminizi Japoncaya yetenekli yapabilmeniz için temelde kolay ve zor olmak üzere iki yol vardır. Birincisi ve kolay olanı bir Japonca Linux işletim sistemini bilgisayarınıza yüklemektir. Bu yolu tercih ederseniz, Linux paketlerini yükleme işlemlerini tamamladığınız zaman, Japonca için gerekli olan yazılımı da sisteminizde konumlandırmış olursunuz. Bunula birlikte, zor yöntemi de tercih edebilirsiniz. Görselyörelerden Japonca kaynakları inceleyip, bilgisayarınıza yüklemeli, derlemeli ve çalıştırmalısınız. Aslında bu yol, göründüğü kadar zor değildir, ama daha çok sizin yeteneklerinize bağlıdır. Bu konuya ileride değinilecektir.

Sizlere ulaşabileceğiniz bir çok görselyöre kaynağı önerebilirim, fakat bir çoğu sadece Japonca kaynaklardır. Her ne kadar Japonca bilmeseniz bile, sanırım anlaşılması güç saçma karakterler yerine internet tarayıcınızda doğru kullanılmış Japonca karakterler görmek istersiniz. Onun için, sizlere internet tarayıcınızın ayarlarını, özellikle Netscape Communicator 4.x'in nasıl Japoncaya yetenekli hale getirebileceğini açıklayacağım.

1. Netscape internet tarayıcınızı çalıştırın.
2. "Wiew" seçeneginden "Encoding" seçimini yapın. Dil seçeneklerinin olduğu bir liste ile karşılaşmış olmalısınız.
3. Japonca seçimini yapın (Auto-Detect). Bu seçim çoğu Japonca web sayfalarında sorunsuzca çalışacaktır. Fakat, sorunla karşılaştığınız zaman, diğer bir seçenek Japonca (Shift_JIS) veya Japonca (EUC-JP) tercih etmelisiniz.

Dahası, Red Hat 5.1 ile birlikte gelen Netscape Communicator 4.05'i kullanmaktayım ve sistemde Japonca Rahatlıkla çalışmaktadır.

Japonca Ürünlerin Kullanımı

Isim	Dil	Bazı Notlar
Plamo Linux	Japonca	Slackware tabanlıdır. Japonca installer, Mule, TeX ve diğer Japonca Uygulamaları mevcuttur. En son versiyonu 1.4'ü buradan yükleyebilirsiniz.. Tartışma listesi mevcuttur.
Vine Linux	Japonca	Redhat 5.x tabanlıdır. Japonca installer, PJE uygulamaları ve bağımsız geliştirilmiş Vine araçları mevcuttur. En son versiyonu 1.0 beta 1'i buradan yükleyebilirsiniz. Tartışma listesi mevcuttur.
TurboLinux (Japanese)	Japonca	Kaynak adresin tamamı Ingilizce http://www.pht.com/products/index.html.
Linux MLD III	Japonca	Yeni Linux disk bölütü yaratmaya gerek yoktur.
Power Linux	Japonca	Macintosh ve Intel ürünlerine uyumlu çalışır.

Dil kolonu görselyörelerdeki kaynağın dilini belirtmektedir. Kaynakların hepsi tamamen Japoncadır. Bazı ürünler, örnegin Plamo Linux ve Vine Linux, FTP ile "anonymous" girişte ücretsiz yüklemelere izin vermektedir.

Plamo Linux 1.3'ü yüklemeyi denedim ve TurboLinux 3.0-J beta5 ve sevinerek söylerim ki bunlar pek çok gereksinimimi karşıladı.

Japonca Paketleri Yüklemek

İsim	Dil	Bazı Notlar
Project Japanese Extensions (PJE)	Japonca	En son versiyonu 0.1.5, Red Hat 4.2 ve Slackware 3.5 ile sorunsuz çalışır. Red Hat 5.x kullanıcıları kullanamazlar, bunun yerine 0.3 alfa kullanabilirsiniz, isminden de anlaşıldığı gibi alfa kalitesindedir.Buradan Yükleyebilirsiniz. Japonca ve Ingilizce dillerinde yazılmış PJE-HOWTO dökümanlarını okumayı unutmayın. Benim tavsiyem herhangi bir yükleme işleminden önce HOWTO dökünmanlarını okumalısınız.
Japanese RPM Project (JRPM)	Japonca	Bu gruptaki Japonca yazılımlar Redhat tarafından geliştirilmiş RPM paketlerini kullanırlar. Redhat 4.2 ve 5.x sistemlerinin her ikisi için de gerekli olan yazılımı içerir. Buradan yükleyebilirsiniz. i386 kolonu ikiye bölünmüştür: üstteki Redhat 4.2 ve alttaki de 5.x için geliştirilmiştir.
Debian JP Project	Ingilizce/Japonca	eğer Debian GNU/Linux bir sistem kullanıyorsanız, diğerlerinden daha şanslısınız. Bu grup tarafından geliştirilen yazılım sisteminizi Japoncaya yetenekli hale getirmenizde daha kolaydır.

Okumuş olduklarınızdan anlaşıldığı gibi glibc-based tabanlı sistemler için geliştirilmiş yazılımlar daha azdır. glibc-based sistemleri yani Slackware 3.5, S.u.S.E. 5.3 ve OpenLinux 1.3 Japoncaya yetenekli hale getirmede fazla zorluklarla karşılaşmazsınız. PJE tarafından yazılmış olan PJE-HOWTO dökümanları, bu noktaya ayrıntılı olarak daha fazla inmeyeceğim. libc-based Linux kullanıcıları PJE 0.1.5 kullanımında daha şanslıdır. glibc-based Linux kullanıcıları (örneğin Redhat 5.x), için bazı öneriler:

• PJE-0.3 alfa versiyonunu kullanmaya çalışın.
• JRPM tarafından hazırlanmış RPMs yükleyin.
• kaynak kodunu derleyin.
• bazı sistemlerdeki glibc , mesela Redhat 5.2, Japoncayı sorunsuzca çalıştıramaz, o yüzden sisteminizde libwcsmbs ve wcsmbs-locale de yüklemiş olmalısınız.

Sonuç

Bu makale "Japoncaya yetenekli Linux" hakkındaki ilk çalışmamdır. Makalenin ikinci bölümünde ne anlatmam gerektiği konusunda henüz karar vermedim. Belki, yazılımların glibc-based sistemler üzerinde çalışmasıyla ilgili olabilir. Bu konuyla ilgili daha çok kaynak olmalıdır.

Daha fazla bilgi için:

• Japon Linux Kullanıcıları Grubu http://www.linux.or.jp/ (Ana sayfa ingilizcedir).
• Tokyo Linux Kullanıcıları Grubu http://tlug.linux.or.jp/ (Ingilizce).
• Plamo Linux 1.3 Sayfası http://www.gihyo.co.jp/SD/plamo/index.html (Japonca).
• Linux'ta Japoncaya Yeteneki Netscape http://kichijoji.mech.tuat.ac.jp/~rob/NetscapeV.html (Ingilizce).
• USENET: fj.os.linux ve japon.bilgisayar.linux (Genelde Japonca fakat, Ingilizce haberlere ulaşılabilir).
• Ken Lunde, Understanding Japanese Information Processing, O'Reilly & Associates, 1993.

Bu kaynaklar burada ve yazımda bahsetmiş olduğum kaynaklardır.